Kategori Arşivleri: Günlük Yaşam

18. Yüzyıl Antep Esnafı ve Geçim

Ayntab şehri Osmanlı döneminde, Halep’in gölgesinde kalmasına rağmen, çevresindeki diğer şehirlere göre daha fazla gelişme göstermiş. “Ticaretin gelişmiş olması, Halep şehrine yakın olmasıyla izah edilebilir” diyor Prof. Dr. Hüseyin Çınar. Tahrir defterine göre 1536 yılında Ayntab’da 225 meslek sahibi bulunmaktaydı. Diğer taraftan Ayntab’ın sancak genelindeki kapasitesini ortaya koyan gelir kalemleri arasında yer alan vergilerden geliri […]

XVI. Yüzyılda Ayntab’da Toplumsal Kontrol Aracı Olarak Mahalle Halkının Rolü / İbrahim Etem Çakır

Toplumsal kontrol kavramı, toplumsal sapma olarak ifade edilen davranışlara karşı toplumsal bir tepkidir. Osmanlı şehirlerinde mahalle, sadece fiziki bir birim değil aynı zamanda toplumsal kontrolün sağlanmasına katkıda bulunan sosyal bir üniteyi ifade etmektedir. Bu çalışmada XVI. yüzyılda mahalle ve mahalle halkının, toplumsal kontrol aracı olarak üstlendiği rol, Ayntab şehri bağlamında buraya ait şer‘iye sicillerinden hareketle […]

Bahar geldi. Ev çıkartma zamanı.

Bahar geldi. Ev çıkartma zamanı. Soba ,tandır kalkıcı,hasırlar yunup yerine konucu,naçarlar sodalı suynan silinici,dip bucak yunucu arıdılıcı. Yün döşşek, yorganın yüzleri sökülüp yunucu, geri dikilici. Yün döşşekler pampıknan değiştirilici, yün yorgan kahıcı, yerine çüdele konucu. Hayada açmıya kilim eski halı, çabıt, mindel çıkarılıcı. Hayatdahı leylaklar açtı. Güller bilbiklendi. Arişin yaprakları sıçan kulaa oldu. Hayadın dadı […]

Çocuk sahibi olmak kolay değil: Doğum, kırklık, nevse, nevse emi, albasma, guymak, hamam

Doğum yapan kadının önce yatağı hazırlanır, bu yatak dantelli çarşaf işlemeli yorgan süslü yastıklardan olur. Yeni nevse olarak hazırlanan yatağa yatırılır. Kaynana, elti, görüm, kim hünerli ise guymak çalar. Guymak nevseye kuvvet verir, içini temizler, güç kuvvet verir. Guymak konuya komşuya birer tabak salınır, anlarlar ki bebek doğmuş. Nevse bellemeye gelen misafirlere de guymak ikram […]

Galledar, galleci, galle

Şimdi adı kasiyer oldu niyeyse. Galle 2 ayrı anlamda kullanılır. 1. Kasa yani para toplanan yer. Bugün galle nasıl? denirse Hasılat, satış, ciro ne alemde? demek anlamına gelir. Kıza bakmaya gedildiğinde: -Oğlunuz ne iş dutuy anam? -Ekmecide galledarlık ediy, diyebilirsiniz. 2. Futbolda kaleye de galle deriz. Kaleciye de galleci denir. İnce fark: Kasada oturana galledar, […]

Oturakcı Pazarı

Oturakcı Pazarı’nda Halep ceketi satılırdı. Eski Belediye’nın yanındaki meydanlığa oturakcı pazarı denirdi. Biraz bitpazarı havası vardı. Üçkağıt açanlar,milleti başına yılan oynatıp topladıktan sonra ıvır zıvır eşya satmaya çalışanlar, acıklı hikayeler anlatan destan satanlar vardı. Ama burada daha çok Suriye yoluyla gelen Avrupa’nın Amerika’nın kullanılmış giyecekleri, ceketler, pantolonlar, paltolar satılırdı. Omuzlarına birkaç ceketi birden giyen sürekli […]

Olmuyor ağam, balkonda olmuyor…

İkindi vakti eline hortumu çekmelisin, taş döşeli hayadını yumalısın, süpürmelisin. Ekinllikteki lökkiyeye, gelin gövee donuna su vermeli, toprağın kokusunu duymalısın. Bal çiçeğini koklamalı, ”Güller de bilbik mi vermiş ne?“ demelisin. Ganenin suyunu açıp, ortasında tenekeci Tebaat Saabi Kadir Ağa’nın yaptığı fıskiyede zıplayan topa bakmalı suyun sesiyle ocaklığın urguna açtığın kilimde pirinç ayıklamalı, dolma doldurmalısın. Üst […]

Mezar Taşları ve Anlamları

Asri mezarlıkta ilk yapılan mezarlarda bu gelenek vardı. Mezar taşlarındaki her şekilin bir anlamı vardı. Mezar taşlarının ve üzerindeki desenlere kadar bir çok işaret, o mezarda yatan hakkında bilgi verir. Mezar taşının bir başlığı varsa, bu mezar bir erkeğe aittir. Erkeklerin mezar taşlarında bulunan başlıklar, mezar sahibinin meslek ve meşrebine göre yapılmaktadır. Bu mezar taşı […]

Sebil

Yazın sıcaklarında hayır sahipleri beleş şerbet dağıttırarak hayır yaparlardı. Çarşıda, mahallede, cami önlerinde, maşrabasınnı alan seerdirdi. Kimi tasnan kimi bardaktan bus kimi şerbeti içer ağzını sumsoonan silerken de Allah kabul etsin, atasına babasına rahmet olsun derlerdi. Şerbetci bağırırdı: -Sebiilulllaaaahhhh Hasbetenillaaaahhh Hasaaaan, Hösüüyn efendimizin ruhu şaadolaaa Heyr saabinin heyri kabuulu makbuul olaaa. Sebiilulllaahhh