Mahalleler, yerleşimlerin sosyal, idari ve fiziksel özelliklerini en iyi
yansıtan, bir kentin mimari biçimlenişini en küçük ölçekte temsil eden
yerleşim birimleridir. Sokaklar ise yerleşimler ve bu yerleşim alanları
üzerindeki yapılar (sivil, dini, ticari, askeri yapılar v.b.) arasında ilişkiyi
kurmakta ve mahalleleri birbirine bağlamaktadır.1 Antep kent merkezindeki
geleneksel sokak dokularının biçimlenişinde idari, ticari ve dini
yapıların ağırlığı etkisini yoğun olarak hissettirmektedir. Araştırmamızın
konusunu teşkil eden Yaprak Mahallesi’nin incelenmesi, bu mahalle
özelinden yola çıkarak, kent merkezindeki geleneksel sokak dokusunun
anlaşılması ve kentin mimari biçimlenişinin tanımlanabilmesi açısından
önemlidir. Antep sokaklarında gözlemlediğimiz, özgünlüğünü koruyabilmiş
yapıların ve mimari öğelerin kentin görünümüne olan önemli katkısı,
geçirdiği müdahalelerle ortadan kalkan örneklerin nasıl olabileceğine dair
sunduğu veriler, aynı zamanda birer belge niteliği taşımakta olup, her geçen
gün yok olmaktadırlar. Bu sokaklardan ve evlerden, geleneksel tarihi
dokusunu koruyabilmiş olanlar gözden geçirildiğinde, bu kente özgü bazı
ortak noktalar belirlemek ve yerel bir terminoloji oluşturmak mümkün
olabilmektedir. Tüm bu açılardan Yaprak Mahallesi’ndeki geleneksel sokak
dokularının çalışılması, hem Antep özelinde hem de Anadolu şehirleri
genelinde Osmanlının geleneksel mahalle dokusunu tanımlamaya yönelik
sunacağı veriler açısından da oldukça önemlidir ve risk altındaki bu öğeler
korunmaya değer ölçektedir. Bu amaçla araştırmamızda Yaprak Mahallesi
sınırları içinde kalan, Dere Kenarı Sokağı, Şose Sokak, Kepkep Sokak ile
Bay Ahmet Çıkmazı, Canoğlu Çıkmazı ve Bay Asım Çıkmazı isimli çıkmaz
sokaklar incelenmiştir.
Çalışmanın devamını okumak için burayı tıklayabilirsiniz.
